19 października filia nr 15 MBP w Zabrzu-Helence gościła pana Bronisława Wątrobę, popularyzatora śląskiej mowy oraz laureata Złotej Odznaki Honorowej za Zasługi, dla Województwa Śląskiego.
Podczas spotkania z młodzieżą ze Szkoły Podstawowej nr 33 w Zabrzu-Helence, nasz gość przybliżył postać jednego z patronów roku 2023, Mikołaja Kopernika.
Pasjonujący wykład pana Bronisława, opowiedziany w większości gwarą śląską, pełen był niezwykłych ciekawostek na temat słynnego astronoma. Znany głównie ze swojej przełomowej, heliocentrycznej teorii i traktatu „O obrotach sfer niebieskich”, Mikołaj Kopernik ma swoje korzenie na Śląsku. Nazwisko (wywodzące się od niemieckiego słowa Kupfer) oznacza miedź. Dziadek i ojciec Mikołaja Kopernika faktycznie handlowali miedzią, a ich przodkowie osiedlali się w miastach księstw śląskich, zanim trafili do Krakowa i będącego wówczas pod panowaniem zakonu krzyżackiego, Torunia.
Kopernik, jako człowiek renesansu, oprócz astronomii zajmował się także medycyną, prawem, kartografią, a nawet strategią wojskową. Czego jeszcze nie wiemy o naukowcu, który „wstrzymał Słońce”? Zasłynął z leczenia i zostawił po sobie kilka bardzo zaskakujących recept. Otrzymał tytuł mistrza piekarskiego i stworzył swój własny przepis na chleb. Mówi się również, że wymyślił kanapki. Jako ekonom miał wpływ na reformę pieniądza, przygotowanej na żądanie króla Zygmunta Starego. Przyczynił się też do zmiany kalendarza na gregoriański. W swoich obserwacjach nie używał lunety, gdyż nie została jeszcze w tych czasach skonstruowana. Przyrządy astrologiczne, które były wówczas dostępne, to kwadrant, triquetrum oraz astrolabium.
Śmierć, w wyniku doznanego wylewu, uchroniła Kopernika przed prześladowaniami, jakie spotkały w późniejszych czasach jego następców, m.in. Galileusza.
Spotkaniu z panem Bronisławem towarzyszyła wystawa portretów Mikołaja Kopernika, wykonanych różnymi technikami (w tym rekonstrukcja pośmiertna na podstawie odnalezionej czaszki naukowca). Dodatkową atrakcją dla młodzieży była prezentacja rud miedzi. Uczniowie oglądali m.in. chalkopiryt, malachit, azuryt oraz kalcyd.
Dzięki panu Bronisławowi wszyscy mogliśmy odkryć Kopernika na nowo.
