Dlaczego każdy regularnie czytający rodzic to fundament przyszłości dziecka? Po jakie lektury sięgać, by wspólne czytanie było wspaniałą przygodą? Dlaczego to takie ważne, by tata też czytał?
Jak rodzinne czytanie buduje poczucie wolności i sprawczości? Na te pytania odpowiada kampania #TataTeżCzyta2024 organizowana przez Fundację Powszechnego Czytania i wydawnictwo Tatarak, która właśnie ruszyła.
Głównym celem kampanii jest zachęcenie mężczyzn, a w szczególności ojców i opiekunów do czytania dzieciom. Organizatorzy zaplanowali szereg działań promocyjnych mających na celu popularyzację akcji. Kampanii towarzyszy publikacja – poradnik dla rodziców i opiekunów „Supermoc książek #TataTeżCzyta2024”. Ambasadorami akcji #TataTeżCzyta2024 zostali m.in. Łukasz Dominiak, Łukasz „Juras” Jurkowski, Kamil Nowak, Marcin Perfuński i Wiesław Nowobilski, Katarzyna Zielińska, Anna Dereszowska, Magda Kordaszewska i Joanna Flis. Akcję wsparli również Anna i Robert Lewandowscy.
Dlaczego #TataTeżCzyta?
Jak wynika z najnowszych badań czytelnictwa przeprowadzonych przez Bibliotekę Narodową, panowie sięgają po lekturę zdecydowanie rzadziej niż kobiety (odpowiednio 36% i 50%). Podobnie rozkłada się stosunek emocjonalny do tej czynności – 53% kobiet lubi lub bardzo lubi czytać, w przypadku mężczyzn zaś odsetek ten wynosi 36%. Przyglądając się bliżej związkowi stosunku emocjonalnego i praktyki, warto odnotować, że w przypadku kobiet jest on silniejszy – aż 88% czytelniczek deklaruje pozytywny stosunek do lektury, w przypadku czytelników odsetek ten wynosi 74%. Różnicę w postawach widzimy bardzo wyraźnie jako wydawcy książek dla dzieci. Olbrzymia większość osób, które widzimy na targach czy spotkaniach autorskich, to kobiety. Nasze obserwacje znalazły odzwierciedlenie w badaniach Biblioteki Narodowej i tak powstał pomysł, by wysłać zaproszenie do Panów – mówi Monika Wróbel-Lutz, właścicielka wydawnictwa Tatarak i inicjatorka kampanii.
Jak czytamy w raporcie, różnice między postawami czytelniczymi kobiet i mężczyzn nie zależą tylko od poziomu wykształcenia czy czasu poświęconego na jego zdobywanie. Kluczowe znaczenie mają też różne modele socjalizacji do czytania w środowisku rodzinnym. Ukształtowane w dzieciństwie i wczesnej młodości postawy w tej dziedzinie rzutują na zachowania w okresie dorosłości. Brak męskiego czytającego wzorca to jedna z przyczyn porzucania czytelniczych nawyków przez chłopców po okresie edukacji – podkreśla dr Tomasz Makowski, dyrektor Biblioteki Narodowej. Aktywne zaangażowanie mężczyzn w socjalizację czytelniczą w środowisku rodzinnym sprzyja wyrobieniu i utrwaleniu czytelniczych postaw, zwłaszcza wśród chłopców. Organizatorzy kampanii #TataTeżCzyta podkreślają, że jest to supermoc, którą warto wykorzystać do budowania relacji z dzieckiem.
Jednocześnie zaangażowanie czytelnicze w polskich rodzinach nie jest bardzo intensywne.
Z badań „Family Power 2” przeprowadzonych przez Grupę IQS wynika, że 41% rodziców uważa czytanie książek za wartość wartą przekazywania dzieciom. To niestety niski odsetek. Przełożenie tej teorii na praktykę pokazuje zaangażowanie jeszcze niższe od deklarowanej wartości: jedynie 38% kobiet i 30% mężczyzn potwierdziło, że czyta swojemu dziecku.
Dane pochodzą z badania syndykatowego Family Power 2, realizowanego przez IQS, którym objęte są rodziny bez dzieci oraz rodziny z dziećmi w wieku 2-18 l. Pełen proces ilościowo-jakościowy. Termin realizacji: czerwiec – październik 2023 r.
Wspieram #TataTeżCzyta od początku. Wiem z własnego życia jak wiele daje czytanie, wiem też jako ojciec, ile czytanie z córką dało i mi i jej. Polecam gorąco! – z energią sportowca podkreśla Łukasz „Juras” Jurkowski, jeden z bohaterów spotu promującego kampanię:
Czytanie daje wolność!
Hasło tegorocznej kampanii #TataTeżCzyta zwraca uwagę na różne obszary, które dzięki czytaniu są rozwijane. Istnieją dziesiątki badań z różnych ośrodków i dziedzin, które łącznie udowodniły, że czytanie książek od małego buduje na poziomie indywidualnym nasze zdrowie psychofizyczne i sukces życiowy, co przekłada się, na poziomie społecznym, na sukces naukowo-gospodarczy i kapitał społeczny zbiorowości. Czytanie wyposaża nas w kompetencje, które sprawiają, że rozumiemy wybory, których dokonujemy, że potrafimy szukać opcji, odpowiedzi, analizować otaczającą nas rzeczywistość. Czytanie to sprawczość i przedsiębiorczość, czyli… wolność!
Wolność w tym haśle rozumiemy jako zbudowane dzięki czytaniu samoświadomość
i kompetencje, które umożliwiają dziecku stawanie się kim chce – daje mu prawdziwą wolność wyboru drogi życiowej i ścieżki zawodowej. Takie jest w sumie fundamentalne założenie wszystkich naszych działań – chcemy, by każde dziecko w Polsce miało szansę zrealizować pełen potencjał, z którym się rodzi – by miało pełną wolność w wyborach i rozwoju – podkreśla mocno Maria Deskur, prezes zarządu Fundacji Powszechnego Czytania.
DLACZEGO warto czytać dzieciom i JAK to robić najlepiej
Dzieci, którym rodzice regularnie czytają, już w wieku trzech lat rozumieją dwa razy więcej słów niż ich rówieśnicy! Czytanie wpływa na rozwój, stymuluje życiowe sukcesy. Pozwala zrozumieć siebie i innych; zdystansować się wobec trudów dorastania. Daje wiedzę, która idzie w parze ze sprawczością. Czytanie jest dla mózgu tym, czym sport dla ciała i dlatego powinno być promowane jako zdrowa forma spędzania czasu, atrakcyjna i uprawiana niezależnie od płci, wieku i zawodu czy zainteresowań.
Książkom i czytaniu sam zawdzięczam dużo, ale też widzę w pracy na co dzień jak bardzo pomaga ono innym – zawodowo i prywatnie. Czytanie powinno być częścią życia każdego z nas: jest cudowną przygodą, która w dodatku nas buduje. Oprócz tego, czytanie – zarówno pod względem zdobywania twardej wiedzy, ale także w kontekście zdolności komunikacyjnych, choćby ze względu na poszerzanie zasobu słów – daje wiele korzyści – dopowiada Łukasz Dominiak, psycholog, twórca profilu „Who’s Your Daddy”.
W ramach kampanii #TataTeżCzyta2024 powstał poradnik dla rodziców i opiekunów „Supermoc książek #TataTeżCzyta2024” autorstwa Marii Deskur i Edyty Plich, z ilustracjami Joanny Rusinek. To kompendium wiedzy o tym, dlaczego warto czytać dzieciom. Autorki poradnika, podpierając się badaniami i bogatą bibliografią, podpowiadają co daje czytanie dziecku na poszczególnych etapach rozwoju i rekomendują, jakie lektury będą adekwatne do wieku. W wersji drukowanej (nakład 55 000 egzemplarzy) publikacja będzie dostępna gratisowo w wybranych księgarniach, bibliotekach publicznych, przedszkolach, szkołach, i instytucjach kultury miast partnerskich. Poradnik można również pobrać nieodpłatnie w pliku PDF ze strony TataTeżCzyta.pl
Narodowy Program Rozwoju Czytelnictwa 2.0 stawia sobie za cel między innymi docieranie do rodzin z mocnym przekazem o wartości czytania. Dlatego wspieramy kampanię #TataTeżCzyta – jest ważne, by ojcowie, dziadkowie czy bracia byli zaangażowani w rodzinne rytuały, a wspólne czytanie jest niewątpliwie jednym z takich pozytywnych nawyków budujących więzi rodzinne – komentuje profesor Rafał Wiśniewski, Zastępca Dyrektora Narodowego Centrum Kultury.
Warto podkreślić, że w zależności od wieku dziecka, wspólne czytanie się zmienia i spełnia różne funkcje. W pierwszych miesiącach życia książka jest tylko pretekstem do kontaktu, bo to kontakt z dzieckiem jest najważniejszy. A warto go budować poprzez czytanie, bo doskonale stymuluje mózg. Dla dzieci w wieku przedszkolnym wspólne czytanie (i rozmawianie o tym, co przeczytaliśmy) jest świetnym ćwiczeniem przygotowawczym do życia społecznego. W pierwszych klasach szkoły podstawowej dziecko uczy się czytać, aby potem czytać samodzielnie, by się uczyć. Czytanie jest najważniejszym i niezastąpionym narzędziem umożliwiającym całą późniejszą edukację. – mocno dodaje Edyta Plich, współautorka poradnika, prezeska Fundacji Edico. W wieku przed nastoletnim i nastoletnim nadal warto czytać razem na głos, ponieważ wspólne czytanie to wspólne sprawy i okazja do rozmowy. Czytanie dzieciom w tym wieku to wejście w relację, oswajanie emocji, dbanie o więź.
Wspólne czytanie z dzieckiem przez ojca czy dziadka i towarzyszącą temu rozmowa wokół opowieści, jest nie do przecenienia. Buduje więź, tworzy przestrzeń do dzielenia się emocjami
i marzeniami, dostarcza wspólnych przeżyć. To również pole do rozpoczynania wielu ważnych rozmów na temat otaczającego dzieci świata. Trudno wyrazić jak fundamentalne może to mieć znaczenie dla całej przyszłości tej relacji. – puentuje Joanna Flis, psycholożka, autorka podcastu „Madame Monday”.
Autorytety też czytają i zachęcają do czytania
Tegoroczną edycję kampanii wspierają nie tylko znani tatusiowie i dziadkowie, ale też panie – mamy i partnerki – które podpisują się pod inicjatywą Fundacji Powszechnego Czytania i wydawnictwa Tatarak i zgodnie zachęcają: niech #TataTeżCzyta! Ambasadorkami kampanii zostały: aktorki Katarzyna Zielińska, Anna Czartoryska-Niemczycka oraz Anna Dereszowska, Magda Kordaszewska – terapeutka, twórczyni portalu Zabawkowicz.pl i organizatorka plebiscytu „Zabawka Roku” oraz Joanna Flis – psycholożka, autorka podcastu „Madame Monday”. Wśród panów wspierających akcję znaleźli się m.in.: Jan Dąbrowski, youtuber znany jako JDabrowsky, Kamil Nowak – twórca bloga Blogojciec.pl i pedagog; Marcin Perfuński – dziennikarz, redaktor, autor bloga Supertata.tv; Łukasz „Juras” Jurkowski – dziennikarz i komentator sportowy, zawodnik MMA i taekwondo, dr Kamil Janowicz – psycholog, pracownik naukowy, autor bloga Father_ing, Łukasz Dominiak – tata instagramer (Who’s Your Daddy); Wiesław Nowobilski – szef ekipy remontowej programu „Nasz nowy dom” i Maciej Pertkiewicz – architekt, członek ekipy programu „Nasz nowy dom”.
Czytanie jest bardzo ważną częścią mojego zawodu, niejako żyję tekstami. Ale widzę też jak bardzo one budują nasze kompetencje nawiązywania relacji, rozumienia ludzi. W dzisiejszym zabieganym świecie taki moment zatrzymania, z dzieckiem, na wspólnym czytaniu i rozmowie, powinien być dla każdego taty, ważnym rytuałem. Popieram totalnie. – dodaje Katarzyna Zielińska.
Jako rodzic wiem, jak ważną rolę w rozwoju dzieci odgrywają książki. Sama uwielbiam czytać
i uważam, że czytanie jest dobre dla każdego! Dla dzieci wspólny czas z książką to przede wszystkim bliskość i zabawa, która w przyszłości zaowocuje bezcennym nawykiem czytania dla przyjemności, które daje łatwość zdobywania wiedzy, rozwija ciekawość świata, daje wolność! Dobrze pamiętam jak ważne były dla mnie wieczory, gdy mój tata czytał mi przed snem, dlatego jestem ambasadorką kampanii Cała Polska Czyta Dzieciom i z radością dołączam do zawołania: niech #TataTeżCzyta!” – mówi Anna Czartoryska-Niemczycka.
#TataTeżCzyta w bibliotece, outdoorze, radiu i Internecie
Organizatorzy kampanii #TataTeżCzyta zaprosili do współpracy czołowych polskich dystrybutorów i wydawców. Dzięki ich wsparciu poradnik dla rodziców i opiekunów „Supermoc książek #TataTeżCzyta2024” w wersji drukowanej trafi do wybranych księgarń i bibliotek na terenie całej Polski. Partnerzy dystrybucyjni i wydawcy również aktywnie angażują się w promocję akcji w swoich kanałach w mediach społecznościowych.
W ramach akcji, Fundacja Powszechnego Czytania i wydawnictwo Tatarak, zachęcają także bibliotekarzy, nauczycieli szkół podstawowych i przedszkoli do organizowania akcji #TataTeżCzyta w Bibliotece. Na stronie TataTeżCzyta.pl zamieszczone zostały m.in. scenariusze zajęć dla dzieci, które można wykorzystać podczas lekcji. Odbył się też ekspercki webinar przeznaczony dla bibliotekarzy i nauczycieli.
Kampanii #TataTeżCzyta towarzyszy spot z udziałem ambasadorów akcji, który będzie emitowany m.in. na nośnikach reklamowych w pociągach PKP, CTV i serwisach Grupy WP. Dodatkowo akcję będzie promować kampania outdoor, emisja spotów reklamowych w radiu, kampania w social mediach oraz influencer marketing.
Tegoroczna kampania potrwa do 23 czerwca, kiedy obchodzony jest Dzień Ojca. Czas kampanii nie jest przypadkowy – w tym okresie przypadają także Dzień Mamy oraz Dzień Dziecka, którym często towarzyszą wydarzenia skierowane do najmłodszych, z udziałem rodziców i opiekunów, które mogą stać się doskonałą okazją do promocji czytania. Formuła kampanii jest całkowicie otwarta. Każdy może się włączyć! Organizatorzy zapraszają do udziału, a także pobierania i wykorzystywania materiałów dostępnych na stronie TataTeżCzyta.pl W pierwszą edycję kampanii #TataTeżCzyta w roku ubiegłym zaangażowało się wiele instytucji, mediów, influencerów i samorządów. Użytkownicy portali społecznościowych w ramach otwartej formuły akcji sami chętnie współtworzyli treści – pod hashtagiem #TataTeżCzyta opublikowano ponad 2000 postów. Liczba wyświetleń materiałów związanych z kampanią przekroczyła 5 000 000, a broszura „Supermoc książek: TataTeżCzyta” została rozdystrybuowana w nakładzie 35 000egzemplarzy.
Link do poradnika: „Supermoc książek #TataTeżCzyta2024”.
Kampanię dofinansowano z programu UE Kreatywna Europa oraz ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Strona kampanii: www.TataTezCzyta.pl
Organizatorzy kampanii: Fundacja Powszechnego Czytania i Wydawnictwo Tatarak
Patronat honorowy: Biblioteka Narodowa, Narodowe Centrum Kultury, Narodowy Program Rozwoju Czytelnictwa 2.0
Partnerzy projektu: Miasto Warszawa, Unia Metropolii Polskich, Miasto Kraków, Krakowskie Biuro Festiwalowe, Kraków Miasto Literatury UNESCO, Miasto Zakopane, Miasto Gdańsk, Miasto Wrocław, Wrocławski Dom Literatury, Wrocław Miasto Literatury UNESCO, Miasto Poznań, Poznańskie Centrum Świadczeń – Centrum Inicjatyw Rodzinnych, Literacka Podróż Hestii, Fundacja Olgi Tokarczuk, CzasDzieci.pl, Centrum Edukacji Obywatelskiej, Noc Bibliotek, FRSI, Alternatywna Lista Lektur, Fundacja Share the Care, Polska Izba Książki, Księgarnia Mamy to!, Foods by Ann Anna Lewandowska, Levann Supplements, Nowa Era, Tato.net, Legimi, OTOFILM, Brain, Artur Sokół, Selectivv, Love Brands Group, COS Torwar, Legia Fight Club, Forbes Woman, Noizz, Onet, Ofemini, Medonet, GroupM, SAR Stowarzyszenie Komunikacji Marketingowej
Producent kolekcji towarzyszącej: Nadwyraz.com
Partnerzy dystrybucyjni: Platon, Ateneum, OSDW Azymut, Empik, Gandalf.com.pl, Książnica Polska, Liber S.A., motyleksiazkowe.pl, PWN Księgarnia Internetowa, Księgarnie Świat Książki, swiatksiazki.pl, Świat Prasy, taniaksiazka.pl, tantis.pl, WSiP, Znak Księgarnia
Fundatorzy wydania papierowego: Abedik, Perfekt, Drukarnia Anczyca, Drukarnia SOWA, ArtDruk, Drukarnia Leyko, Europapier, Burgo Group, Follak i Rk Polska
Wydawnictwa polecające książki w projekcie: Agora dla dzieci, Albus, Babaryba, BookOjciec, Druganoga, Dwie Siostry, Dwukropek, Egmont, Entliczek, Ezop, Format, Frajda, HarperCollins, Hokus-pokus, Literatura, Mamania, Media Rodzina, Mięta, Muchomor, Muzeum Gdańska, No bell, Papilon, Polarny Lis, Powergraph, Prószyński i S-ka, PWN, Świetlik, Tako, Tatarak, Widnokrąg, Wilga, Wolno, Wydawnictwo BIS, Wydawnictwo Jung-Off-Ska, Wydawnictwo Olesiejuk, Wytwórnia, Zakamarki, Zielona Sowa, Znak Emotikon, Zygzaki
(źródło: mat. prasowe Fundacji Powszechnego Czytania)